Het geheim van Rotterdam
(onderdeel van de 'Rotterdam, Make it Happen' tour van Around010 Events)
De Rotterdamse haven, pijler van de Nederlandse economie, ontstaat in de 19e eeuw. Met dank aan de bijna vergeten zakenman Lodewijk Pincoffs. Hij is het die, samen met vriend en bankier Marten Mees, de oude elite en gemeente mee meekrijgt in een unieke publiek-private samenwerking.
"Tot 1850 is Rotterdam een vissersdorp. Kleiner dan de naastgelegen gemeente Schiedam"
Van vissersdorp tot internationale havenstad
Tot 1850 is Rotterdam een ingeslapen vissersdorp met 50.000 inwoners. Kleiner dan het naastgelegen Schiedam. Pincoffs heeft een visie en wil van Rotterdam een internationale havenstad maken (...) Zijn plan vindt gehoor bij Marten Mees, bankier van de stad (later Mees-Pierson ABN Amro). Na het gereedkomen van de financiering wordt er gestart met het uitgraven van het Noordereiland (ja dit was niet altijd een eiland). Dit om de aanleg te beginnen van de havens op Zuid. Koningshaven, Nassauhaven en de Binnenhaven worden daarna afgerond.
Vanuit het eerste hoofdkantoor van de havens, in huidige tijd het Poortgebouw, wordt ook de Rijnhaven en de Maashaven gerealiseerd. Onder toeziend oog van Pincoffs die zijn kantoor heeft vlak naast het hoofdkantoor, het huidige Suitehotel Pincoffs. Hierna begint men aan de Waalhaven.
"Handen uit de mouwen, niet lullen, maar poetsen is hier zeker in de genen van de Rotterdammers geslopen"
In een periode van 50 a 60 jaar bouwt men de fundering voor wat later de grootste haven ter wereld wordt. En dat met de hand! Handen uit de mouwen, niet lullen, maar poetsen is hier zeker in de genen van de Rotterdammers geslopen. De stad groeide uit zijn voegen en in diezelfde periode groeide Rotterdam van 50.000 inwoners tot 500.000 inwoners. Iets dat met de huidige stikstof problematiek ondenkbaar zou zijn.
Hij bouwt de havens van Feijenoord, en bruggen en spoorlijnen worden dwars door de oude stad aangelegd. Rotterdam verandert van een slaperige provinciestad naar een wereldhaven. Echter geven schippers aan, die naar Nederlands Indie varen, de helft van de totale reistijd kwijt te zijn om van Rotterdam naar de Noordzee te varen. Hier wordt iets op gevonden, Ing. Caland ontwerpt de Nieuwe Waterweg. Ook deze doen de Rotterdammers met de hand gegraven! Nu is men in afzienbare tijd op de Noordzee en dit verbetert de concurrentiepositie van de haven aanzienlijk.
"Pincoffs overspeelt zijn hand en vlucht in het geheim met de Holland Amerika Lijn naar New York"
De vlucht naar New York
Maar het verhaal loopt niet voor iedereen goed af. Hoewel ieder jaar bankier Mees keurig de jaarrekeningen bespreekt met Pincoffs, waarin deze aangeeft winsten te maken, is het tegendeel waar. Verlies op verlies wordt zonder Mees zijn weten gefinancierd door hem. Pincoffs overspeelt zijn hand en vlucht in het geheim met de Holland Amerika Lijn naar New York.
Marten Mees verliest een fortuin aan investeringen waardoor de bank bijna failliet dreigt te gaan. De gemeente trekt hierbij aan het langste eind en kan voor een habbekrats de nieuwe havens overnemen en start de voorloper van het Havenbedrijf. Dit is een uniek gegeven, aangezien veel havens in eigendom van de staat zijn. De Rotterdamse haven is nog steeds voor het grootste deel in handen van de Gemeente Rotterdam.
Toen men in de jaren '90 een standbeeld wilde oprichten voor Lodewijk Pincoffs kwam een deel van de Rotterdammers in opstand. Een oplichter van dit formaat hoort geen standbeeld te krijgen was het idee. Echter, zonder Lodewijk Pincoffs was Rotterdam wellicht nog steeds een (vissers)dorp geweest...
Make it Happen
In de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw floreert de stad en is deze een metropool van internationale allure. Jazzclubs, de chique Hoogstraat en de economische welvaart maken van Rotterdam een wereldstad. Tot 14 mei 1940. 13 minuten later kunnen de Rotterdammers opnieuw beginnen. De stad die in ruim 60 jaar met hard werken was opgebouwd en waar men net volop de vruchten aan het plukken was, ligt in puin. Men kon opnieuw beginnen. Er restte niets anders dan te ruimen en te gaan bouwen Kortom...
Handen uit de mouwen,
Niet lullen, maar poetsen...
Rotterdam, Make it Happen!
Jaren later vond men in het kantoor van Pincoffs een kluis. Helaas vond men hier alleen een thermometer en een doosje sigaren. Het geld lag er niet. Saillant detail is dat Pincoffs in New York een sigarenwinkel was begonnen.